 |
|||
|
|
|||
Radio
Veronica
De
geschiedenis begint eigenlijk in Denemarken want daar bestond het al; het fenomeen
zeezender: Radio Mercur. Een groep Nederlandse radio handelaren wilde
hetzelfde gaan doen in ons land. Op 15 oktober 1959 wordt daartoe in
het Amsterdamse hotel Krasnapolsky de VRON (Vrije Radio Omroep Nederland)
opgericht. Om de aandeelhouders tevreden te houden verzorgt Henk Oswald
op 16 november 1959 een testuitzending van de VRON, zogenaamd vanaf volle zee,
maar in werkelijkheid vanuit zijn kantoor in hartje Amsterdam.
 |
Tineke de Nooij |
Op
9 december 1959 wordt de Borkum Riff aangekocht en wordt gestart
met de inrichting als zendschip. Het gaat niet allemaal vlekkeloos want op 11
december 1959 en op 5 februari 1960 worden twee middengolfzenders, bestemd
voor de Borkum Riff in beslag genomen. Op 18 april 1960 verlaat de Borkum Riff
de haven van Emden en kiest volle zee. Op 21 april gaat de eerste uitzending
de lucht in op 198 meter met aankondigingen van Veronica omroepster Ellen
van Eck. De uitzendingen storen de luchtvaartband en Scheveningen
Radio. Enige weken later, 17 mei 1960 verhuist men naar 192 meter. Duizenden
Nederlanders stemmen hun radio af op 192, maar commercieel gaat het niet echt
goed met het nieuwe station. Op 1 september 1960 komt Tineke de Nooij
het Veronica team versterken. In november 1960 wordt de hele organisatie overgenomen
door de broers Bull, Dirk en Jaap Verweij. Kort daarna boekt de
eerste grote adverteerder (Nur Die nylons) 20 reclame spots per dag. Die nylons
werden overigens door de broers Verweij zelf verkocht in Nederland. Volgens
een NIPO enquête trekt Veronica vijf miljoen luisteraars. Nu gaat het
Radio Veronica ook commercieel en organisatorisch goed. Maar de programmering
bestaat nog uit kwartiertjes en half uurtjes en verschilt niet echt veel van
wat Hilversum brengt.
 |
|
Harmen Siezen leest nieuws aan boord |
Begin
1961 verhuizen de Veronica studio's naar de Zeedijk en in februari 1961
start Willem van Kooten, (Joost den Draaier) en ook Cees van Zijtveld
komt het team versterken.
In mei wordt Tony Vos programmaleider. In november 1963 komt Harmen
Siezen bij Radio Veronica. In februari 1964 start Chiel Montagne
en vertrekt Tony Vos. Hans Oosterhof wordt dan programmaleider. Op 1
april 1964 wordt het Veronica schip "overvallen" door Nederlandse
artiesten zoals Willy Alberti, Rob de Nijs, Johhny Lion
en Anneke Gronloh. De "overval" op het Veronica schip haalt
zelfs de voorpagina van Paris Match. In juni wordt Willem van Kooten
programmaleider bij Veronica en start Gerard de Vries bij het station.
Op 16 november 1964 wordt het zendschip de Borkum Riff vervangen door de Norderney.
 |
|
Joost den Draaijer |
Vanaf
1965 wordt Veronica meer en meer een popstation. Willem van Kooten
(Joost den Draaier) is na het vertrek van Hans Oosterhof (Suhandi) programmaleider
geworden en gaat op een oriëntatie reis naar Amerika. Hij komt terug met
nieuwe ideeën als de Top 40, jingles en horizontale programmering.
Op 2 januari gaat de eerste Top 40 de lucht in. Ook worden de nieuwsuitzendingen,
elk uur om twee minuten voor het hele uur, vanaf november ingevoerd. Op 14 november
1965 start Ad Bouman bij Veronica en in december begint Rob Out,
Zijn eerste programma is "Hits a go go".
In 1966 introduceert Radio Veronica in Nederland de drive in shows. In februari van dat jaar begint Hans Mondt bij Veronica, nadat Cees van Zijtveld diezelfde maand Veronica had verlaten. In oktober 1967 start Lex Harding bij Veronica, later gevolgd door Tom Collins. Zij kwamen van Radio Dolfijn. Op 29 november 1967 kwam Juul Geleick de gelederen versterken. In december start Henk van Dorp bij Veronica, zijn eerste programma wordt "Help er zit een olifant in de tram". In februari 1968 treed Willem van Kooten af als programmaleider. Dit in verband met de oprichting van zijn productiemaatschappij Red Bullet op 1 april 1968.
 |
|
Band tbv uitzending op Mallorca |
Op
15 mei 1968 start Veronica met horizontale programmering. Veronica begint dat
jaar ook met uitzendingen via Radio Popular de Mallorca. Deze uitzendingen
worden verzorgd door ex-Caroline dj Robbie Dale. Op 8 november vertrekt
Willem van Kooten bij Veronica. De oorzaak is een conflict rond zijn muziek
uitgeverij. Op 20 maart 1969 verhuizen de Veronica studio's aan land
van de Zeedijk in Hilversum naar de Utrechtseweg. In de zomer verschijnt 9 maal
het weekblad Popmix, een uitgave van Veronica en Shell met pop- en Veronica
nieuws. In augustus komt er een einde aan de door Veronica verzorgde uitzendingen
via Radio Popular de Mallorca. In die zelfde maand vertrekt ook Robbie Dale
bij Veronica.
Op
22 januari 1970 krijgt Veronica concurrentie van Radio Nordsee.
Het station start Engels- en Duitstalige uitzendingen vanaf de Mebo II,
voor de Nederlands kust. Op 2 februari wordt Jan van Veen ontslagen bij
Veronica, na een meningsverschil over de keuze van een alarmschijf. Rob Out
wordt programmaleider. Vanaf 1 mei start Veronica met nachtuitzendingen in het
weekend. In juli start het live zondagmiddag programma Sangria. Op 24
september gaat de nieuwe concurrent Nordsee uit de lucht. Veronica heeft Meister
en Bollier (eigenaren van de Mebo II) een geldbedrag van 1 miljoen
gulden geleend om uit de financiële problemen te komen op voorwaarde dat
Nordsee geen (Nederlandstalige) uitzendingen start. Een door Veronica betaalde
kapitein wordt op de Mebo II geïnstalleerd. Op 5 januari 1971 wordt
de Veronica kapitein van de Mebo gelokt en Edwin Bollier neemt de macht
op de Mebo over. Op 6 maart starten Nederlandstalige uitzendingen met ex Veronica
dj's Joost den Draaier en Jan van Veen, aangevuld met Ferry
Maat. Op 10 maart spant Veronica een kort geding aan tegen Nordsee om het
eigendomsrecht van de Mebo II te regelen. De rechter stelt Nordsee in het gelijk.
Op 15 mei 1971 wordt door drie duikers springstof geplaatst op de Mebo II waardoor
het schip enige tijd later in brand staat. Op 17 mei wordt Veronica aandeelhouder
Norbert Jurgens gearresteerd. Hij heeft de drie duikers betaald. Op 18
mei wordt Bull Verweij door Ria Bremer indringend geinterviewd voor AVRO's Televizier.
Op 19 mei wordt Veronica directeur Bull Verweij gearresteerd.
Onder
invloed van de bomaanslag is de goodwill bij een deel van de Nederlands regering
verdwenen. Veronica vreest dat de regering nu toch zou kunnen ingrijpen tegen
de zeezenders en start op 31 juli 1971 de actie "Veronica blijft, als
u dat wilt". Miljoenen stickers en evenzoveel adhesiebetuigingen worden
verspreid. Het strijdlied "U moet wat doen, het is voor Veronica"
wordt door de medewerkers op single uitgebracht. Het Veronica team komt met
het Veronica strijdlied zelfs in het TROS TV programma "Op Losse Groeven"
dat wordt gepresenteerd door Veronica dj Chiel Montagne. De actie is
een daverend succes en het blijkt dat de overgrote meerderheid van de bevolking
achter Radio Veronica staat. In september start Veronica met de wekelijkse uitgave
van het Veronica blad. Het eerste blad was een z.g. "nulnummer"
dat onder bij alle platenzaken verkrijgbaar is. Op 30 september verschijnt dan
het eerste officiële nummer.
Op
29 februari 1972 is het B-day op 192, de hele dag worden
Beatles platen gedraaid. Op 31 juli overlijd mede-directeur Dirk Verweij
tijdens een zakenreis in Italië. Op 30 september 1972 verhuist Radio Veronica
naar 538 meter, omdat de ontvangst op de 192 meter steeds slechter wordt
door uitzendingen van Beromunster. Om 12.30 verlaat Veronica de 192 meter met
de jingle "192 vaarwel". Het is de bedoeling dat er de komende
dagen een rondlooptape op 192 meter is te horen om luisteraars te verwijzen
naar 538 meter. Maar nog geen dertig seconden na het verlaten van de 192 door
Veronica schakelen de technici op de Mebo II de tweede middengolf zender in
en start Radio Noordzee 2 via de 192 meter. De Engelse Noordzee dj Tony
Allan opende de uitzending in gebroken Nederlands: "welkom bij een
serie uitzend-testingen van Radio Noordzee twee" en: "ik wens de direktie
en medewerkers van Radio Veronica het beste toe voor de komende jaren".
Om 13.00 worden de programma's van Radio Veronica hervat op de nieuwe golflengte 538 meter. Het is Lex Harding die de luisteraars in heel Nederland welkom heet. Na een paar dagen werden de programma’s van Radio Noordzee 2 op de 192 meter gestaakt. Nadat Radio Noordzee de frequentie weer verlaten had was de rondlooptape op 192 meter weer te horen om luisteraars te verwijzen naar 538 meter. Het was een low power zender van 100 Watt. Om de acties tot behoud van Veronica kracht bij te zetten wordt op 18 april 1973 een grote demonstratie in Den Haag tot behoud van de zeezenders georganiseerd. Maar het noodlot slaat toe. In een zware storm slaat de Norderney op 2 april 1973 van haar ankers en loopt vast op de kust voor Scheveningen. Technicus Ruud Doets sprak de laatste woorden voor de zender uit de lucht ging: "tot onze spijt moeten we onze uitzendingen staken omdat we te dicht het strand naderen, alles is goed aan boord en we hopen dat het overspringen straks ook goed zal gaan, we hopen u weer spoedig muziek te kunnen verzorgen en aan alle vrouwen .... sterkte ...." Om 22.30 die avond strand de Norderney voor de kust van Scheveningen.
 |
|
2 april 1973 - 23.00 uur. De Norderney op het strand. |
Om
10 uur de volgende ochtend stappen de bemanningsleden veilig aan land. Op 4
april wordt het geplande Hilversum III programma van Henk Terlingen vanaf
de gestrande Norderney door de NOS leiding vlak voor de uitzending verboden.
( het volledige radioprogramma; de Paul Meier show zit in de dBase).Terlingen
laat als reactie in zijn programma een paar hartgrondige vloeken horen, maakt
grappen over een uitzending vanuit een patatkraam aan zee en draait op de achtergrond
Veronica jingles. Het programma van Terlingen wordt later door de NOS leiding
helemaal geschrapt.
Ronan
O’Rahilly bied zijn Mi Amigo aan voor (tijdelijke) uitzendingen
van Radio Veronica, als Veronica technici zijn zender en generator repareren.
Op 11 april is Radio Veronica terug vanaf de Mi Amigo op 259 meter. Rob
Out en Tineke presenteren vanaf 12 uur het eerste officiële
programma op 259 meter en bedanken Ronan O'Rahilly voor het ter beschikking
stellen van zijn schip en zijn zender. Op 18 april ’s-morgens vroeg om
4 uur wordt de Norderney vlot getrokken en om 5 uur ligt het zendschip weer
op haar ankerplaats. Vanaf 10 uur is Radio Veronica te ontvangen via de 538
en de 259 meter. 18 april is ook de dag van de grote demonstratie tot
behoud van de zeezenders in Den Haag. Honderdduizenden mensen demonstreren voor
het behoud van hun zenders en lopen in een lange tocht van het Malieveld
naar het Binnenhof. Op 20 april stopt Veronica de uitzendingen vanaf de Mi Amigo.
26 juni 1973 zou een zeer belangrijke dag worden. Die ochtend begon in de 2e
kamer het z.g. Veronica debat. Er lagen ter behandeling 2 wetsontwerpen,
11373 en 11374. Zij beoogden het verbieden van medewerking aan omroepuitzendingen
buiten elk nationaal grondgebied.
Op
9 juli 1973 wordt de Veronica Omroep Organisatie opgericht. Via de programma's
wordt nu opgeroepen om lid te worden van de VOO. Op 20 juli 1974
wordt de zendtijd aanvraag van de VOO door het ministerie van CRM afgewezen.
Het boek "Veronica, speelbal van de golven" verschijnt en is
geschreven door Berry Zand Scholten en Frans van der Beek en wordt
uitgegeven door Centri Press uit Bussum. Centri Press is ook de uitgeefster
van "Kapers voor de kust" door Henk van Gelder. Op 20
augustus 1974 informeert Verkeer & Waterstaat Veronica via een persbulletin
over de definitieve in werking treding van het eerder door de eerste kamer goedgekeurde
wetsartikel en bepaald zo de sluitingsdatum van de zender. 31 augustus 1974
werd definitief de laatste dag voor radio Veronica. De week ervoor wordt elk
programma op het hele uur voorafgegaan door een Veronica jingle met daarbij
de vermelding hoeveel uur er nog te gaan is tot de sluiting. Op 31 augustus
1974 tussen 17 en 18 uur wordt het laatste uur van de zeezender Radio Veronica
uitgezonden, gepresenteerd door Rob Out. Het uur begint met de jingle:
"dit is het laatste uur". Het hele uur worden toepasselijke
platen gedraaid zoals “Veronica sorry, "Verdronken Vlinder",
"Power to all our friends" en "Past, present and future".
Tevens
is het nummer "Storm maar, beuk maar" (de Norderney blijft
voor mij het mooiste schip dat er bestaat) gemaakt door Veronica fan en latere
TV documentaire maker Geert de Bruin († aug. 1999) te horen. In zijn
slot toespraak bedankt een geëmotioneerde Oom Bull iedereen en sluit
af met: "jongens, het was in een woord fenomenaal ..... Veronica is wel
gewond, maar nog niet verslagen". Tevens is een compilatie met de namen
van alle Veronica medewerkers te horen. Om 17.53 start de emotionele slot toespraak
van Rob Out:
“Duizenden jaren geleden ontdekte de eerste mens hoe hij vuur kon maken. Hij is waarschijnlijk verbrand door zijn medemens. Hij was een boosdoener, een piraat. Maar vanaf dat moment beschikten mensen over vuur om zich warm te houden, licht te maken en zelfs voedsel te koken. Eeuwen later vond iemand het wiel uit. Hij is waarschijnlijk gevierendeeld op de pijnbank. Hij liet een geschenk na dat niet begrepen werd, maar de wegen naar alle delen van de wereld openden. Door alle eeuwen heen zijn er mensen geweest die de stoot gaven tot nieuwe ontwikkelingen. Met als enig wapen hun denkvermogen en creativiteit. Het antwoord daarop was altijd hetzelfde...... haat en afgunst. Ieder nieuw idee of ontwikkeling wordt aangevochten door een groep mensen die streven naar behoudendheid en machtsconcentratie. Het vliegtuig was onmogelijk, narcose zondig, ruimtevaart godslastering. Radio Veronica een misdaad. Radio Veronica... ontstaan uit het initiatief van enkele Nederlanders vermoord door een groep andere Nederlanders omdat het een bedreiging voor hun macht is. De populariteit van Veronica bij het Nederlandse volk is de reden waarom het verdwijnen moet. Ons omroepsysteem is een ratjetoe van belangen, in stand gehouden door een klein aantal mensen dat geen oog wil hebben voor de belangen van de luisteraar of kijker. Radio Veronica is een bedreiging voor dat systeem en daarom moeten we verdwijnen. En toch...toch kan dit slechts een tijdelijke verdwijning zijn. Idealisme is een wapen waar moeilijk tegen te vechten is. Niet gebonden aan politieke belangen, machtswellust of angst zal Veronica doorgaan. Moet ze doorgaan. Mensen hebben vuur, stoom en elektriciteit bedwongen. Oceanen overgestoken in een zeilboot, vliegtuigen en stuwdammen gebouwd. De aarde kunnen verlaten door zijn denkvermogen, creativiteit en wilskracht. Veronica is opgebouwd door idealisten. Verslagen door hen die dat als een bedreiging ondergingen. Het is aan u als Nederlander met gevoel voor rechtvaardigheid daar een antwoord op te vinden. Er moet nog veel gezegd worden. Ik heb de tijd niet en ik kan het ook niet meer. Het is tijd geworden om afscheid te nemen. Een verschrikkelijk gevoel. Een periode wordt afgesloten. Er sterft iets. Met het afscheid nemen van Veronica sterft ook een beetje de democratie in Nederland. Dat spijt mij....... voor Nederland."
 |
|
José van Groningen haalt het zendkristal uit de zender |
Het
Wilhelmus volgt en de bekende Veronica-filler. Halverwege deze filler wordt
op 31 augustus 1974 om 18.00 uur de 538 zender aan boord van de Norderney
voor het laatst door hoofdzendertechnicus José van Groningen (†
maart 2001) uitgeschakeld ..... en hij overhandigt het zendkristal aan Bull
Verweij.
Diezelfde
avond om 19.30 uur komen de opvarenden van de Norderney met het bevoorradingsschip
de Ger Anne aan in de haven van Scheveningen. Ze worden toegejuicht
door een enorme menigte Veronica fans die hen staat op te wachten. In het Veronica
blad van 14 september staat een exclusieve foto reportage van de laatste uitzenddag.
De foto's zijn gemaakt door ANP fotograaf Ton Schutz, de enige fotograaf
die toestemming kreeg om foto's te maken aan boord van de Norderney. Oud Veronica
collega en inmiddels NOS - journaalverslaggever Harmen Siezen kreeg als
enige filmmaker toestemming om aan boord te komen. In 1975 verschijnt
het boek "Veronica, één jaar later" geschreven
door Rob Out. Op 15 augustus 1975 vaart de Norderney de haven van IJmuiden binnen.
De PTT functionaris D. Neuteboom legt onmiddellijk beslag op de Norderney. Later,
in augustus 1976 koopt Edwin Bollier de 10 kilowatt zenders. Op 28 januari
2001 overlijd Jaap Verweij, één van de medeoprichters van
Radio Veronica.
De
Norderney lag de laatste jaren in Leeuwarden en ligt sinds 2001, in Antwerpen.
Belangrijke
data in de Veronica geschiedenis:
1959
15-10-1959 oprichting VRON
16-11-1959 "testuitzending" VRON vanuit Amsterdam
09-12-1959 aankoop Borkum Riff door VRON
11-12-1959 inbeslagname middengolfzender VRON
1960
05-02-1960 inbeslagname tweede middengolfzender VRON
18-04-1960 Borkum Riff naar volle zee
21-04-1960 eerste officiële uitzending Radio Veronica op 198 meter
17-05-1960 Radio Veronica verhuist naar 192 meter
01-09-1960 Tineke de Nooij start bij Veronica
1961
00-02-1961 Willem van Kooten start bij Veronica
1964
00-02-1964 Chiel Montagne start bij Veronica
00-06-1964 Willem van Kooten programmaleider bij Veronica
16-11-1964 Veronica vervangt de Borkum Riff voor de Norderney
17-12-1964 Nederlandse marine entert het REM eiland
23-12-1964 officiële start Radio London vanaf de Galaxy voor de Engelse
kust
1965
02-01-1965 uitzending eerste Top 40 op Radio Veronica
22-01-1965 de eerste handtekeningen onder Het Verdrag van Straatsburg
11-10-1965 start Hilversum 3, het "wapen" van de publieke omroep tegen
Veronica
00-11-1965 Veronica start met nieuwsuitzendingen
14-11-1965 Ad Bouman start bij Veronica
00-12-1965 Rob Out start bij Veronica - eerste programma: Hits a go go
1966
01-02-1966 Hans Mondt start bij Veronica
28-02-1966 Cees van Zijtveld verlaat Veronica en gaat naar de Avro
1967
14-08-1967 close down Engelse zeezenders, Radio London om 15 uur, Caroline continues
01-10-1967 Lex Harding begint bij Veronica
29-11-1967 Juul Geleick begint bij Veronica
02-12-1967 Henk van Dorp start bij Veronica - eerste programma: Help er zit
een olifant in de tram
1968
00-02-1968 Willem van Kooten treed af als programmaleider bij Veronica
15-05-1968 Veronica start met horizontale programmering
08-11-1968 Willem van Kooten vertrekt definitief bij Veronica
1969
20-03-1969 Landstudio van Veronica van Zeedijk naar Utrechtseweg (Lapershoek)
00-08-1969 einde Radio Popular de Mallorca - vertrek Robbie Dale bij Veronica
00-08-1969 Will Luikinga start bij Veronica
1970
02-02-1970 ontslag Jan van Veen bij Veronica - Rob Out wordt programmaleider
01-05-1970 Veronica start met nachtuitzendingen in het weekend
00-07-1970 in de zomer verschijnt weekblad Popmix met wekelijks Veronica nieuws
& programmering
01-09-1970 Veronica start met nachtprogrammering doordeweek ook op Zondagnacht
1971
15-05-1971 bom op de Mebo II tijdens draaien van Melting Pot - Alan West doet
mayday calls
15-05-1971 bemanning verlaat om 23:50 uur de Mebo II
15-05-1971 brand op de Mebo II is onder controle, bemanning terug aan boord
17-05-1971 arrestatie Norbert Jurgens
19-05-1971 arrestatie Bull Verweij
31-07-1971 start van de actie "Veronica blijft als u dat wilt"
30-09-1971 eerste officiële nummer van het Veronica blad verschijnt
1972
29-02-1972 Beatles dag op Radio Veronica
31-07-1972 mede-Veronica directeur Dirk Verweij overlijd tijdens een zakenreis
30-09-1972 Veronica verlaat om 12.30 uur 192 meter en start om 13 uur op 538,
RNI 2 test op 192
1973
02-04-1973 de Norderney slaat van haar ankers en strand om 23:30 uur, sluiting
door Ruud Doets
03-04-1973 bemanningsleden Norderney stappen om 10 uur veilig aan land
04-04-1973 Henk Terlingen's geplande programma via Hilversum III vanaf de Norderney
verboden
12-04-1973 Veronica start vanaf de Mi Amigo op 259 meter, opening 12 uur door
Rob Out en Tineke
18-04-1973 demonstratie tot behoud van de zeezenders op het Malieveld
18-04-1973 Norderney wordt vlot getrokken om 4 uur, om 5 uur terug op haar ankerplaats
18-04-1973 vanaf 10 uur is Veronica te ontvangen op 538 en 259 meter
20-04-1973 einde uitzendingen Veronica via 259
26-06-1973 debatten in de Tweede Kamer over de toekomst van de zeezenders
28-06-1973 Tweede Kamer stemt voor de ratificering van Het Verdrag van Straatsburg
09-07-1973 oprichting van de Veronica omroep organisatie
1974
15-01-1974 Eerste Kamer stemt ook voor de ratificatie van Het Verdrag van Straatsburg
01-06-1974 Radio Veronica gaat 24 uur per dag uitzenden
20-08-1974 Verkeer en Waterstaat informeert Veronica via een persbulletin over
de sluitingsdatum
31-08-1974 18:00 uur sluiting Radio Veronica, laatste uur door Rob Out
31-08-1974 19:30 uur tenders Ger Anna en Loekie met Veronica team komen aan
in Scheveningen
1975
11-08-1975 Norderney vaart haven van IJmuiden in en wordt direct in beslag genomen.
1976
00-08-1976 Edwin Bollier koopt de 10 kW middengolfzenders van de Norderney
1999
21-08- t/m 31/8 - 1976 “Radio Veronica, 14 jaar toonaangevend.”
(reunie uitzendingen ivm 25 jaar geleden uit de lucht gegaan)
de uitzendingen werden verzorgd op 1224 kHz. en kwamen vanuit Hotel Lapershoek,
de voormalige radiostudio.
2000
01-10-2000 start met het grote Radio Veronica archief
Bronnen
o.a:
-
oorspronkelijk artikel - Media
pages.nl - Wim v.d. Water
- archief Juul Geleick en Ad Bouman
- Jelle Boonstra
- Veronica saga
- Veronica 1 jaar later
- de Stemmen van de Noordzee
- Veronica 25 jaar later
- div. publicaties Hans Knot
aanvulling, correctie en bewerking; Juul Geleick
|
|
||||
|
||||
|
|
||||
 |
 |
|||
